Pablo Picasso Kimdir?

Bilhassa sanata kazandırdığı kübizm akımı ile özel bir sanatçı olduğunu kanıtlayan, Nazi subayına karşı “Hayır siz yaptınız!” karşılığı ile tarihe kazınan Pablo Picasso’nun hayat hikayesidir…

Picasso, sanatı ismine kendisini tanımlayan “değişken” sözcüğünün hakkını muhakkak veriyor. Zira o, sanatında da, tüm ömründe da epeyce değişken. Hepsinden evvel üretmekten hiç vazgeçmemiş ve görsel sanatlarda ürettiği yapıtlarıyla Guiness Rekorlar Kitabı’na da girmiş.

Tüm hayatı boyunca, herkesin kıymetsiz dediğinde bir ışık görmeyi, oradan bir sanat çıkarmayı da kendine vazife edinmiş. Bunun için vakitle içeriğini güncellediği bir istif koleksiyonu dahi yapmış. Bayanlar ve aşk, tahminen de daima sanat arayışından hayatının özel bir yerinde olmuş…

Ve daha nicesi! Ve elbette onu en düzgün bildiğimiz kıssası, tarihe kazındığı cümlesi, “Hayır siz yaptınız!” Tüm hayatı boyunca savaşa karşı olan ve maalesef hayatının büyük bir modülünde da savaşa maruz kalan Picasso, Guernica ismini verdiği yapıtını işaret ederek, “Bunu siz mi yaptınız?” diye soran Nazi subayına karşı söylemişti bu cümleyi. Üç sözcükten oluşan şu kısacık cümle, “Hayır, siz yaptınız!”, savaşı da, Picasso’yu da tüm çıplaklığıyla anlatıyordu aslında…

Çocukluğu

Picasso, 25 Ekim 1881’de, İspanya, Malaga’da, Maria Picasso Lopez ve Jose Ruiz y Blasco çiftinin oğlu olarak dünyaya geldiğinde ailesinin ona verdiği vaftiz ismi, “Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Martyr Patricio Clito Ruíz y Picasso” idi.

Ancak o, bir sanatçı olma yolunda ilerlerken, 1901’de, birinci isminin yanına annesinin soyadını almayı tercih edecekti. Bu durumu ise, şöyle açıklayacaktı: “Picasso ismi, Ruiz isminden daha enteresan. Bana Ruiz olarak hitap edildiğini düşünebiliyor musunuz? İki ‘s’ harfi içeren Picasso ismi, İspanya için epeyce alışılmadık bir isim. Zira özgününde bir İtalyan ismi. Beni Pablo Ruiz olarak düşünebilir misiniz? Diego-José Ruiz? Ya da Juan-Népomucène Ruiz?”

Meğer bir ismi bile olmayabilirdi. Zira doğumu öylesine çileli, öylesine zordu ki, ebe onun meyyit doğan bir bebek olduğunu zannetmişti ve masanın üzerine bıraktı. Zayıf, çelimsiz bir bebekti, hiç sesi çıkmıyordu ve annesinin de durumu pek berbattı. Ebe, annesine yönelmiş, onunla ilgilenirken, Picasso’nun amcası Don Salvador, elindeki puroyu, Picasso’nun çelimsiz yüzüne gerçek üfledi. Ciğerlerine dolan puro dumanı ile kavrulan bebek, bir anda ağlamaya başladı. Ölmediği böylelikle anlaşılmıştı.

Bu anı ise, birkaç sözle, yıllar sonra şöyle anlatacaktı: “O vakitler hekimler büyük purolar içerdi, amcam dahil. Beni masada görünce yüzüme duman üflemiş. Ben de çabucak yüzümü buruşturup ağlamaya başlamışım.”

Berbat bir öğrenciydi

Picasso, konuşmaya başladığında söylediği birinci sözcük, İspanyolcada “kalem” manasına gelen “piz” sözcüğü oldu. Bu durum, bilhassa bir fotoğraf öğretmeni ve ressam olan babası Jose’nin çok ilgisini çekmişti. Oğlunu gözlemleyen babası, resme olan yeteneğini de hayli erken fark etti. 7 yaşında başlayarak, oğlunu fotoğraf sanatı konusunda eğitmeye başladı.

9 yaşına geldiğinde, Picasso, cet binmiş bir matador çizdiği birinci yapıtına “La Picador” ismini verdi. ”La Premiér Communion” ismini verdiği birinci büyük çalışmasını ise, 15 yaşında tamamlayacaktı…

Picasso, 13 yaşına geldiğinde, artık babasından çok daha güzel durumdaydı. Babası bu sebepten fotoğraf yapmayı bıraktı. Oğlunun yeteneğinin kendisini aştığının ayırdına varmıştı. Boynuz kulağı geçiyordu işte…

Yeteneğinin tepesindeki Picasso, 1895’te, Hoş Sanatlar Okulu’na başladı. Sanat üzerine olan bilgisi ve yeteneği istikametinden yaşıtlarından çok ilerideydi. Tekrar de okulla uyumsuzluğundaki asıl sorun bu değildi. Çok zeki, bilgili, yetenekli bir çocuk olsa da, uygun bir öğrenci olmayı başaramıyordu. Birilerinin kendisine ne yapacağını söylemesinden hiç hoşlanmadığı için daima ters davranışlarda bulunuyor ve haliyle daima ceza alıyordu. Berbat bir öğrenciydi. Okulun otoritesine itaat edemiyordu.

Bugünleri ise, daha sonra şöyle anlatacaktı: “Kötü bir öğrenci olduğum için sık sık ‘calaboose’ denilen, beyaz badanalı duvarları olan bir yere kapatılırdım. Orayı severdim zira daima duvara fotoğraf yapabiliyordum”.

Kardeşinin vefatından sonra Pablo Picasso

Kardeşi Conchita, 1895’te öldü. Onun vefatından sonra ailecek Barselona’ya taşındılar. Picasso, eğitimine burada devam etti. Hala disipline olamıyordu. Bunun üzerine bir de kardeşinin ve meskeninin hasreti eklenmişti. Daima bu hasretle yaşıyordu. Fakat tekrar de bu durum, ileri seviyle dersler almak için imtihana girip, başka öğrencilerin en yeterli ihtimaller 1 ayda geçebildikleri bu imtihanı, 1 haftada geçmeyi başarmasına mahzur olmamıştı. Hayatı boyunca onu daima etkileyecek arkadaşları ile de burada tanışmıştı…

Daha sonra Madrid’de, “San Fernando Hoş Sanatlar Akademisi”ne başladı. Fakat disiplin sorunu hiç çözülmedi. Çok vakit geçmeden derslere katılmayı da kesti. Derslere katılmaktansa, Madrid’i gezmek, yeni şeyleri keşfe çıkmak daha ilgi cazip ve eğlenceliydi. En kıymetli keşiflerinden biri, ressam El Greco’yu keşfetmek oldu. Bundan bu türlü eline aldığı her fırçada, El Greco’nun tesirleri de görülecekti…

Vefat, onun en büyük takıntısı haline gelmişti birçoktur ve bu durum, aslında tüm hayatına tesir edecekti. Conchita’nın vefatının akabinde geldiği Barcelona’da, kardeşinin ve meskeninin hasreti üzerine eklenen, vefat odaklı batıl inançları çıkmıştı ortaya. Kendisine maceralar inşa ettiği şu kentte, gençliğinin birinci vakitlerini geçiriyor, yoksulluğu, hastalığı tadıyordu. Vakitle birkaç ressam arkadaşının da intiharına şahit olacaktı.

Picasso, erken devir yapıtlarında, bu acılardan yükselen hislerden beslenecekti…

Sanatta profesyonel adımlar: Mavi Periyot

Hala birebir hislerin gölgesindeki adımlarıyla 1900’de Paris’e gitti. Bu kente birinci kere geliyordu. Bir mühlet Max Jacob ile bir meskeni paylaştı. Kimi kaynaklar, burada ısınabilmek için pek çok yapıtını yaktığını da söylüyordu. Tekrar bir periyot de, devrin yenilikçi sanatkarlarının yaşadığı Montmartre’ye yerleşmiş, bolluk içinde yaşamıştı. Madrid’e geri döndüğünde ise, anarşist arkadaşı Francisco de Asis Soler’in çıkardığı “Arte Joven” (Genç Sanat) mecmuasında çizimler yaptı.

İkinci kere Paris’in yolunu tuttuğunda ise, ruhu büyüyor, gelişiyor ve değişiyor üzereydi. İnsanların yüzü de, kent de güya yabancıydı ve üstüne çöreklenmiş yalnızlığın kollarına bırakmıştı kendini. Bohem şekil ömrü benimsemiş, şu devrinde onunla var olabileceğine kanaat getirmişti. Profesyonelliğe birinci adımını bu periyotta attı…

Picasso, 1897’de, sembolizmin tesirine girmişti. Birinci devir yapıtlarını ise, 1901-1904 yılları ortasında verdi. Soyadını da işte bu sırada “Picasso” yapmıştı. Bu yapıtlarında, sıradan insanların yanında sirk palyaçoları ve akrobatların fotoğraflarını yapıyordu. Çağdaş kentin görünen yüzündense, yalnızlığı, yabancılığı, acı çekenleri resmetmeyi tercih etmişti. Bunun yanında sirk hayatı bilhassa ilgi odağı olmuştu. Lakin herkesin aklına gelen eğlenceli kısmını es geçmiş, görkeminin altındaki hüznü keşfe çıkmıştı. Picasso’nun birinci devir yapıtlarını içeren bu periyot, “Mavi Dönem” olarak tanımlandı…

Mona Lisa’yı çalmakla suçlandı

Leonardo da Vinci’nin ünlü Mona Lisa tablosu 1911’de, Lourve’den çalındı. Polis, evvel Picasso’nun arkasdaşı şair Guillaume Apollinaire’yi gözaltına aldı. Guillaume ise, Picasso’yu suçladı. Picasso, tabloyu, Floransa’ya kaçırmakla suçlanıyordu. Lakin 8 ay sonra tablo bulunduğunda, üzerindeki hata kalkabildi.

Picasso, her haliyle ikonik bir karakterdi. Bunlardan biri de daima giydiği çizgili tişörtü idi. Bu tişört aslında, 1858’de Brittany’de, Fransız denizcilerin resmi üniformasıydı. 21 yatay çizgi, Napolyon’un zaferinin temsiliydi. Şeritler de uzaktaki denizcilerin daha kolay tespit edilmesi için tasarlanmıştı. Coco Chanel, 1917’de bu tişörtleri moda dünyası ile tanıştırdı ve kıymetini hiç yitirmedi…

(George Brague ile)

Kübizm akımının öncüsü oldu

Picasso, tüm sanat hayatı boyunca, yapıtlarını pek çok farklı usulden etkilenerek verdi. Sanatı 9 farklı periyoda ayrılan Picasso’nun, kuşkusuz en kıymetli başarısı kübizmin başlamasına öncülük etmesiydi.

Öncelikli bu 9 periyodu sıralamalı. Picasso, ömrü boyunca hayatı ve dünyadaki gelişmeleri, hisleri ile harmanlayarak resmetmişti…

1901-1904 / Mavi Devir

1904-1906 / Pembe Devir

1906-1909 / Afrika Sanatı ve Primitif Devir

1909-1912 / Analitik Kübizm

1912-1919 / Sentetik Kübizm

1919-1929 / Neoklasizm ve Sürrealizm

1930-1939 / Büyük Depresyon ve Hoş Sanatlar Müzesi

1939-1949 / II. Dünya Savaşı ve Sonrası

Ve vefata kadar geçen süre…

Evet, en ses getireni kübizm idi. George Brague ile birlikte kübizmin temellerini attılar. 1907-1914 yılları ortasında, kübist olarak isimlendirilen eserler verdiler. Aslında bu yıllar ortasında da hudutlu kalmamıştı. İki ressam üzerindeki kalıcı tesiri devam etti. Hatta milletlerarası bir boyuta taşınan tesirler oluşturdu.

Bu tablolar genel olarak geometrik bilgi ve biçimlerin kullanımı ile oluşuyordu. Resmedilen nesneler, geometrik form oluşturacak formda basitleştiriliyordu. Bir öbür bakışla da, uzaydaki üç boyutlu bir cismi, yüzeye iki boyutla aktarmayı amaçlıyordu. Picasso’nun biçimi, biçimleri yanal yüzeylerine bölüp, her birini iki boyutlu yüzeyde göstermek üzerineydi. Bu nedenle portrelerindeki beşerler, hem profil hem de önden görünüşüyle tablodaydı. Picasso, kübizm akımına örnek olacak en ünlü tablosunu 1907’de Paris’te yapmıştı. “Avignonlu Kadınlar” ismini verdiği bu eser, bir genelevdeki beş hayat bayanı üzerineydi…

1912’ye kadar neredeyse hepsinin renkli olduğu kübist fotoğrafların birçok ya natürmort ya da insan tasviri çalışmalarını içeriyordu. Vakitle renkler farklılaştı; uzam ve biçim üst üste örtüşen yüzeylere dönüştü. Fotoğraf gereçleri ortasında sayılmayan pek çok materyal, cesurca kullanılmaya başlandı.

Sanatında savaşların tesiri

Picasso, tüm ömrü boyunca savaşa karşı olduğu bir tavır sergiledi. Pek çok yapıtında de bunu vurguladı. Yaşadığı devir, maalesef pek çok savaşa şahit olmasına sebep oldu. O, duygusal bir komünist olarak tanımlanıyordu. 2003’te gün yüzüne çıkacak bir bilgiye nazaran, Picasso, 1940’ta Fransız vatandaşlığına başvurmuş, fakat çok komünist tutumları sebebiyle reddedilmişti. Bir arkadaşı ise, Picasso’nun komünizme politik değil, duygusal olarak yaklaştığını yazacak ve bu tanımlama, yanlışsız karşılanacaktı…

Picasso, Komünist Parti’nin üyesiydi. 1949’da, Paris’te düzenlenecek Barış Kongresi için bir afiş tasarlamasını istediklerinde ise, bugün barışın simgesi olan güvercini resmetmişti. Avrupa’da bütün kentlerin duvarlarını kaplayan bu fotoğraf, barışı simgeleyen bir sembol oldu…

(Guernica)

Picasso, İspanya’nın diktatörü Francisco Franco’yu eleştirdiği yapıtına “Franco’nun Düşü ve Yalanı”, Birleşmiş Milletler ve Amerika’nın, Kore Savaşı’ndaki pozisyonunu eleştirdiği yapıtına, “Kore’de Katliam”, İspanya’daki iç savaşı eleştirdiği yapıtına ise, “Guernica” ismini vermişti.

Çağdaş periyodun başyapıtı olarak tanımlanan Guernica, bilhassa ilgi görmüştü. Tahminen özelde iç savaşı eleştiriyordu; ancak genelde apaçık bütün savaşlara karşıydı. Yıllarca başında savaşa karşı biriken tüm imgeleri tabloya resmetmişti. İspanya’dan gelen haberlerden içinde biriken tüm hüznü, yapıtından okunuyordu. 27 Nisan 1937’de Almanların hücumuyla bombalan Bask Bölgesi’ndeki Guernica kasabasının bu durumuna karşı kayıtsız kalamamıştı.

1940’larda, bir Nazi subayı, Picasso’nun bu yapıtını incelediği sırada ona dönüp, “Bunu siz mi yaptınız?” diye sorduğunda ise, Picasso tarihe geçecek şu yanıtı hiç düşünmeden vermişti: “Hayır, siz yaptınız!”

Sanatından yansıyan değişik yanları

Picasso, sanatın kalıplarını yıkmış, bundan sonraki akımların da seyrinde tesirli olmuştu. Kendi içinde sanat ismine daima bir dönüşü içinde oldu. Sanata yaklaşımı hiçbir vakit dengeli olmadı; tıpkı hayata yaklaşımı gibi…

Âlâ ki böyleydi aslında. Tahminen de onu tanınan en üretken sanatçı yapan da tam olarak bu özelliğiydi. Guiness Rekorlar Kitabı’na nazaran, 100 bin baskı, 34 bin kitap resmi, 300 heykel ve birçok seramik üretmişti. Hatta pek çok fotoğraf çekmiş; mücevher bile üretmişti. Aslında bu kolların hepsi bir öteki alandı ve bir uzmanla çalışmayı gerektiriyordu. Halbuki o kimseden yardım almıyor, tekrar de yaptıkları iğreti bulunmuyordu. Ne yaparsa yapsın fotoğrafla bağını koparmıyor, tekrar daima ona dönüyordu. Resme bakışı, hayata bakışı, tüm bu üretimleri kendine has bir üslupla aktarmasını sağlıyordu.

Picasso, sıradan şeylere herkesten öbür bakıyor ve ondan bir sanat çıkarmanın yollarını arıyordu. Bu istikameti davranışlarına da tesir etmiş, onu ömürlük bir koleksiyona itmişti. Picasso, çoğunlukla kıymetsiz şeyleri topluyor, şayet taşınıyorsa bu istif koleksiyonu küçük bir ayıklama ile tekrar onunla geliyordu. Tıpkı istifindeki hangi gereksiz objenin kendisiyle gelip, hangisinin arkasında kalacağını belirlemesi üzere, sanatında da pek çok şeye ilgi duyabiliyordu. Tahminen de bundan sebep, daima “değişken” olarak tanımlanacaktı. Elbette bu durum, bir de deha olduğunun deliliydi.

İstifçiliği yalnızca gereksiz eşyalar üzerine olmadı. Erken periyotlarından beri diğer ressamların yapıtlarını toplamaya başlamıştı. Doğal o vakitler yararı güzel olmadığından kıymetli fotoğrafları çok daha âlâ para kazandığında edinmeye başladı. Şu anda birçoklarının Paris’teki Picasso Müzesi’nde sergilendiği bu koleksiyonda tanınmış yapıtlardan vasata kadar pek çok eser bulunuyordu. Koleksiyonundaki her bir kesim, esin kaynağı olsun diye vardı. Kaynaklar bu sebepten onun benmerkezci bir sanatçı halinde olduğunu da yazacaktı…

Görsel sanatlar alanındaki yapıtları yanında bir periyot de şiir yazdı. Hudutlu bir etraf tarafından bilinen bu yanı çok sonra öğrenilecekti. İspanyol ve Fransız Edebiyatına ilgiliydi. Hayatının birtakım periyotlarında şairlerle arkadaşlıklar da kurdu. Devir dönem şiirle de ilgileniyordu. Lakin hepsinin yanında Picasso’nun pek çok şeye yaklaşımı zati şiirseldi. Tabiatı gereği görsel metafora duyduğu ilgi, ona şiirler yazdırmıştı. Örneğin onun görsel dünyasında çiçek, bayanı temsil ediyordu. Bunun üzere pek çok metaforla çalışan bir sanatçı, şiir yazmasın da ne yapsındı!

1935’te, evliliğini bitirdikten sonra yazmaya başladığı şiirlerinde en çok 1930’lardaki sürrealizmin hayal dünyasından etkilendi. Yiyecek isimleri, yaratıklar, uyumsuzca yan yana duruyor hissi veren dizeler hepsi bir ortadaydı. Picasso, tüm hayatı boyunca, 300’den fazla şiir yazdı. Periyodunda fotoğraflarından daha çok şiirleriyle ünleneceği düşünülüyordu. Lakin o bu yanını mümkün olduğunca sakınmıştı…

(Marie Therese Walter ve kızı Maya)

Gönül ilişkilerinde de ünlüydü

Picasso’nun sanatını beslediği bir diğer his da aşk oldu; bir başka deyişle, kadınlar! İki sefer evlendi; lakin pek çok bağlantısı oldu. İlgi konusunda epey süratliydi. Özel hayatı ile de daima gündemdeydi…

Fernande Oliver, en uzun münasebeti ve tıpkı vakitte modeliydi. Tanıştıklarında Fernande evliydi. Yeniden de 7 yıl boyunca Picasso ile birlikte yaşadı. 1904’te başlayan münasebetleri, 1912’ye kadar sürdü.

Bu ayrılığın akabinde Picasso, bu sefer hüzünlü bir aşka düştü. Tutku dolu bir aşk yaşadıkları Eva Gouel ile alakaları ise, yalnızca 3 yıl sürdü. Bu büyük aşkı bitiren mevt oldu. Eva, tüberküloz sebebiyle hayata veda etmişti.

Evet, Eva’ya hakikaten aşıktı; fakat çapkınlığı, bayanlara olan düşkünlüğü de dinmek bilmiyordu. Eva’nın hastalığı sırasında da Gaby Lespinasse ile bir münasebet yaşadı…

(Jacqueline ile)

I Dünya Savaşı sırasında Jean Cocteau ile birlikte Roma’da yaşıyordu. Burada sahne dekoratörü olarak çalıştığı sırada Olga Kokhlova ile tanıştılar. Olga da burada balerin olarak bulunuyordu. 10 yıllık evliliklerinin adımını atan çiftin bir de çocukları oldu. Tablolarının baş konukları olmuşlardı. 1925’te yaptığı ve bugün Picasso Müzesi’nde sergilenen “Paul en Pierrot” bunlardan biriydi. Lakin Olga’nın sosyetik hayatı ve cümbüşe düşkün halleri, Picasso’nun bohem hayatı ile çelişiyordu.

Olga ile evliyken de, Marie Therese Walter ile tanıştı. 1927’de, sokakta yürürken gördü sarışın hoş Marie’yi ve ona, “Hanımefendi, çok enteresan bir yüzünüz var. Portrenizi yapmak istiyorum, ben Picasso!” dedi. Marie, onunla ilgilenmemişti. Marie 17 yaşındaydı. Lakin daha sonra aralındaki 28 yaş farka karşın bütün dünya onların aşkını konuşmaya başlamıştı. Bu bağdan bir çocukları oldu. Olga ile ise, hala evliydi…

Güya Picasso ile bir alakadan sağ çıkmak imkansız üzereydi. Marie, intihar ederek hayata veda etti…

(Jacqueline ile)

Marie’den sonra, “Özel ilham perisi” olarak anılan Yugoslav Dora Maar ile bir bağ yaşamaya başladı. 52 yaşındaydı…

62 yaşındayken Françoise Gilot isimli bir sanat öğrencisiyle sevgili oldular. Bu alakadan de iki çocuğu oldu Picasso’nun. Françoise, daha sonra “Life with Picasso” ismini verdiği bir de kitap yazdı. Françoise, Picasso’yu, aristokrat masallarındaki çok sayıda karısını öldüren seri katil Mavi Sakal’a benzetiyordu. O denli ki, Picasso’nun Paris yakınlarındaki şatosuna yaptığı bir ziyareti şöyle tasvir ediyordu: “Bir dolabı açıp baksam eski karılarını boynundan asılı bulacağımı sanırdım… Küçük özel müzesinde topladığı bayanların başlarını kesmek istiyormuş izlenimi veren bir Mavi Sakal yanı vardı.”

(Jacqueline ile)

Françoise ile alakası devam ederken bu sefer de 24 yaşındaki Geneivieve Laporte ile ilgi yaşamaya başladı. Geneivieve, Picasso’yu birinci defa 17’sinde, bir röportaj için onu ziyaret ettiğinde görmüştü…

İkinci evliliğini Jacqueline Roque ile gerçekleştirdiği sırada ise Picasso, 79 yaşındaydı. Jacqueline ise, 27. Hayatını giren bütün bayanların portresini yapmıştı, evet; ancak en çok Jacqueline’yi çizdi. Bu bağlantı, Picasso ölene dek devam etti…

Picasso ile bir ilgi yaşamanın kehaneti midir bilinmez, Jacqueline de 1986’da, Picasso öldükten 13 yıl sonra kendini vurarak intihar edecekti…

(Sylvette David ile)

Atkuyruğu devri

1954 baharında Sylvette David ile tanıştılar. Ünlü Picasso, 70’li yaşlarını sürüyordu. Françoise, onu terk edeli daha çok olmamıştı. Üstelik birinci sefer terk ediliyordu. Çok hassas bir periyot yaşıyordu ve çokça vefat telaşındaydı. Sylvette’nin gençliğinde ve hoşluğunda, sanatıyla teselli bulacaktı. Üstelik duygusal ve cinsel hiçbir bağ kurmadan… Fransız Rivierası’nda yaşıyordu. Vallauris isimli küçük bir kasabada da stüdyosu vardı. Sylvette, 19’unda, saçlarını daima zirvede atkuyruğu yapan, sarışın, hoş bir genç kızdı.

Yolu Picasso’nun hayatından geçen bayanlar memnun olamamışlardı. Hatta Marie ve Jacqueline’nin sonu vefat olmuştu. Sylvette ise, istisnai bir isimdi ve Picasso’nun sanatında bir periyot açtı.

Sylvette, mobilya dizayncısı nişanlısı Toby Jellinek ile kasabadaki annesinin yanına taşınmıştı. Toby’nin stüdyosu, Picasso’nun stüdyosuna çok yakındı ve Sylvette’yi de böylelikle görmüş oldu. Birinci defa de Toby’den bir-iki iskemle aldığında karşılaştılar.

Birkaç hafta sonra ise, Sylvette, kasabanın çömlekçilerinden birinin terasında sigarası eşliğinde kahve içerken yan taraftaki stüdyosundaki Picasso’yu fark etti. Picasso, bir tabloyu üst kaldırmış, kendisine gerçek gösteriyordu. Hafızasında kaldığı kadarıyla Sylvette’yi resmetmişti…

Bir davet aldığının ayırdına varan Sylvette, arkadaşlarıyla birlikte Picasso’nun stüdyosuna gitti. Picasso, genç kızı görür görmez en büyük gereksinimi onu görmekmişçesine sıkı sıkıya sarıldı bir anda ve “Senin fotoğrafını yapmak istiyorum” dedi. Bir mühlet karşı koysa da, Picasso, birkaç ay içinde onu ikna etmeyi başarmıştı. 28’i fotoğraf, çizimler ve heykellerden de oluşan toplam 60 portresini yaptı Sylvette’nin. Bu bir modelle çalışma konusunda Picasso’nun birinci başarısıydı. İkinci eşi Jacqueline ile tanışınca da Sylvette serisi yavaş yavaş sona erdi…

O yaz, çalışmaların hepsi Paris’te sergilendi. Tek bir mevzu üzerine bu denli çalışma epey ilgi görmüştü. Life mecmuası, Picasso’nun sanat hayatında yeni bir devri ilan ederek duyurmuştu sergiyi: “Atkuyruğu Devri!”

Picasso ölümü

Picasso, 92 yaşına gelmişti. 20. Yüzyılın en kıymetli sanatkarlarından biri olmayı başardığı hayatı son buluyordu. 8 Nisan 1973’te, eşi Jacqueline ile meskenlerinde verdikleri bir akşam yemeği daveti sırasında rahatsızlanmış ve yaşama veda etmişti…

Bilhassa ömrünün son 20 yılını en üretken periyodu olarak geçiren Picasso, tüm hayatı boyunca da görsel sanatların her kısmına ilgi duyarak ve bir şeyler üreterek yaşadı. Gerisinde bıraktığı onca yapıtla, tüm ihtiraslı hayatı ile bir Pablo Picasso geçti bu dünyadan…