Nefes darlığı, çeşitli şartlar yüzünden ortaya çıkabilir. Bunlardan kimileri gerilim ve tasadır. Şayet çok sık olarak nefesinizde daralma yahut ani, ağır ataklar meydana geliyorsa, tıbbi bir yardıma muhtaçlık duyabilirsiniz. Zira bu durum, önemli bir sıhhat sorununun işareti olabilir.
NEFES DARLIĞI NEDİR?
Nefes darlığı ve öksürük birbirleriyle bağlantılı iki sıhhat sorunudur. Nefes daralması yaşayan bireylerin büyük bir çoğunluğunun öksürük sorunu de yaşamasının sebebi daralan hava kanallarından geçen havanın gıdaklama tesirinin olmasıdır. Bu türlü bir durumda asıl değerli olan nefes darlığının sebebini saptamaktır. Sebebin tahlile kavuşturulması halinde doğal olarak öksürük de ortadan kalkmış olur.
NEFES DARLIĞI RUHSAL DA OLABİLİR
Nefeste daralma sorunu, fizyolojik nedenlere bağlı olabildiği üzere, ruhsal nedenlerden de kaynaklanabilir. Şayet bu sorunu yaşıyorsanız ve buna sebebiyet verecek rastgele fizikî bir rahatsızlığınız yoksa, o halde büyük ihtimalle ruhsal olarak nefesiniz daralıyor. Hava açlığı da denilen bu sorun, daha çok gençler ortasında görülür.
Hasta nefes alamadıkça panikler ve daha fazla nefes almak ister. Bu formda durum kısır bir döngüye girer. Genelde yaklaşık 15 dakika kadar süren bu durum, bünyeden bünyeye de değişiklik gösterebilir. Nefesi ruhsal olarak daralan birtakım bireylerde, göğüste yük ve boğazda düğümlenme hissi yaşanabilir.
Ruhsal sorunlar yaşayan bireylerde nefes alma ile alakalı rahatsızlıklar olabilir. Anksiyete bozukluğu olan birtakım şahıslarda çoklukla nefes alma sorunları görülebilir.
NEFES DARLIĞI NEDEN OLUR?
1) Akciğer ile ilgili rahatsızlıklar
Birden ortaya çıkan nefes darlığı, birden fazla hastalığın habercisi olabilir. En yaygın sebebi bronşların daralmasıyla ortaya çıkan astım hastalığıdır. Bazen kendi kendine, bazen de soğuk, antrenman, alerji ve grip üzere bir uyarana bağlı olarak gelişen, hava yollarındaki spazmlar ile sonuçlanan bir meseledir. Akciğerlerde ıslık sesi ve hışıltı gibisi sesler duyulabilir. Gereğince nefes alamama, göğüste tıkanıklık hissiyatı olarak da tabir edilen bu sorun, hekimin akciğer seslerini dinlemesiyle büyük ölçüde anlaşılan bir durumdur.
Astımın yanı sıra zatürre, kronik bronşit, KOAH (kronik tıkayıcı akciğer hastalığı) üzere akciğer hastalıkları da nefeste daralmaya neden olabilir. Ayrıyeten akciğer arterlerinde kan pıhtılarının birikmesi, ağız, burun ya da boğazdaki hava geçişlerinde tıkanma olması, hava yollarına sıkışan bir obje sonucunda boğulmak üzere durumlar da nefes darlığına sebebiyet verebilir.
2) Kalp ile İlgili Rahatsızlıklar
Daha çok göğüs ağrılarının ön plana çıktığı kalk krizi rahatsızlığında, nefeste daralma da görülebilir. Omuza ve kola yayılan göğüs ağrısına nefes daralmasına eşlik edebilir. Ender olarak görülse de ağrısız, sadece nefeste daralma ile kendisini gösteren kalp krizleri de vardır. Kalp krizinin yanı sıra kalp ritim bozuklukları, kalp yetmezliği, anjin, doğumdan gelen kimi kalp kusurları da kalp ile ilgili nedenlerden sayılabilir.
3) Öteki Nedenler
Kalp ve akciğer rahatsızlıklarının yanı sıra; obezite (aşırı kilo), anemi, anksiyete (kaygı bozukluğu), panik atak, sigara, reflü, küf ya da polen üzere unsurlara karşı alerjiler, etraftaki tozlar, göğüs duvarının sıkışması ve havada daha az oksijen olan yüksek rakımlara tırmanılması öbür nedenler ortasında yer alır.
NEFES DARLIĞI NASIL ANLAŞILIR?
* Göğüs sıkışması, hırıltılı teneffüs, gereğince nefes alamadığını hissetme ya da havasız kalma üzere kimi belirtiler yaşayabilirsiniz.
* Kalbinizle alakalı bir sorun nedeniyle bu sorunu yaşıyorsanız, bacaklarınız bilhassa de ayak ve ayak bilekleriniz şişmiş olabilir.
* Parmaklarınız ve dudaklarınız maviye dönebilir.
* Uzun mühlet sert bir biçimde öksürürken yahut derin bir nefes aldığınız vakit, kaslarınız ve akciğerlerinizde ağrı oluşabilir.
* Nefes almadan evvel yaşadığınız nefes daralması daha makus bir hal alabilir. Gecenin bir saatinde, uyanmanıza sebep olabilir.
* Öksürük krizleri yaşayabilirsiniz. Ansızın başlayan ya da uzun periyodik yani kronik öksürük sorunu ortaya çıkabilir.
* Baş ağrısı, yorgunluk, ateş ve titreme üzere başka belirtiler görülebilir.
NEFES DARLIĞI NASIL GEÇER?
1) Pursed-lip Teneffüs
Bu nefes alma metodu, nefes suratınızı süratle yavaşlatır ve olağan nefes alıp vermenize yardımcı olur. Ayrıyeten pursed-lip soluma yolu, gerilim ve anksiyete meselelerinin giderilmesinde de yardımcı olur. Bu tekniğin kademeleri şu biçimdedir;
* Öncelikle rahat bir formda oturup, boyun ve omuz kaslarınızı gevşetin.
* Dudaklarınızı, birbirine yapışacak biçimde sıkıca kapatın.
* Birkaç saniye yalnızca burnunuzdan nefes almayı deneyin. 4’e kadar sayın ve büzdüğünüz dudaklarınızın ortasından yavaş bir formda nefesinizi verin.
* Bu halde nefes alıp vermeye 10 dakika devam edin. Sorun meydana geldiğinde, bu tekniği uygulayarak rahatlamanız mümkündür. Sizi birkaç dakika içerisinde daha âlâ hissettirir.
2) Diyaframdan Nefes Almak
Karın boşluğundan yahut derin nefes alma olarak da bilinen diyaframdan nefes almak, nefes daralmasını denetim altında tutmaya yardımcı olur. Diyaframdan nefes alınması, bilhassa KOAH hastalığına bağlı gelişen nefeste daralmanın hafiflemesine yardımcı olur. Bu tekniğin kademeleri şu haldedir;
* Sırt üstü uzanıp, ellerinizi karnınızın üstüne koyun.
* Burnunuzdan derin bir formda nefes alın. Karnınızı genişletip sonrasında ciğerlerinizi hava ile doldurun. Birkaç saniye nefesinizi tutmalısınız.
* Ağzınızdan yavaşça nefes verin ve akciğerlerinizi boşaltın.
* Bu süreci 5-10 dakika mühletle günde 2-3 defa olacak biçimde tekrarlayın.
3) Buhar Solumak
Nefesinizin daralmasının nedeni bir teneffüs sorunu ise, buhar soluma tekniği düzgün bir tercih olabilir. Bu teknik, burun kanallarında oluşan tıkanıklığı dağıtır. Ayrıyeten, buhardan gelen nem ve ısı, mukus yapısının kolay bir halde çözülmesine yardımcı olur. Bu süreç için bir kaba kaynamış suyu koyun. Bu suyun içerisine bir ölçü okaliptüs yahut nane esansından ekleyin. Kaseyi yüzünüze yaklaştırıp başınızın üstüne havlu örtün. Buharı içinize çekip birkaç dakika derin derin nefes alın.
NEFES DARLIĞINA İYİ GELEN ŞEYLER
* Balgamı artıran süt eserleri, şeker, tuz, yağlı, kızarmış besinler tüketilmemelidir.
* Baharatlı yiyecekler, sarımsak, biber, zencefil, narenciye beslenme sisteminde olmalıdır.
* Sıvı tüketimi artırılmalıdır. Bitkisel çaylar içilebilir. Bilhassa zencefil, nane, biberiye, ginseng çayı tüketilebilir. Çaylara biraz bal eklemesi de yapılabilir.
* Günde 10-15 dakika, sistemli antrenman ve yoga yapılmalıdır.Sigara ve alkol katiyetle içilmemelidir.
* Sistemli uyku ve istikrarlı beslenme üzerine şurası bir hayat şekline sahip olunmalıdır.
* Soğanı pişmiş yahut çiğ olarak tüketebilirsiniz.
* Göğüs tıkanıklık için tavuk çorbası içilebilir. Sıcak tavuk çorbası, akciğeri iltihabını azaltır.
* Nefes darlığı bitkisel tedavisi için balı limonla karıştırarak tüketebilirsiniz.
* Astım ve öksürük krizi yüzünden oluşan durumlarda, acıyı hafifletmek maksadıyla koyu kahve de içebilirsiniz. Kafeinsiz kahveler önerilir.
