Türk İslam Tarihi içerisinde birinci bağlar Hz.Ömer devrinde İran’ın fethiyle Türkler ile Müslümanların hudut komşusu olmaları ile başlamıştır. Hz. Osman periyodunda Türkler ile Müslümanlar Belencer Savaşı’nda birinci kere karşı karşıya gelmişlerdir. Emeviler periyodunda bilhassa Hazarlar ve Türgişler İslamiyetin bu bölgeye girmesinin önüne geçmişlerdir. Emevilerin Arap milliyetçiliği yapmaları ve Türklere karşı son derece sert davranmaları nedeniyle bu devirde Türkler ortasında İslamiyet yayılmamıştır. Abbasiler Türklere karşı âlâ davranmış onları askeri alanda değerlendirmiştir. Bu durum Abbasiler periyodunda bilhassa 751 Talas Savaşı’ndan sonraki periyotta İslamiyet’in Türkler ortasında süratle yayılmasına yol açmıştır.
- Karahanlılar (840 – 1212)
- Tolunoğulları(868 – 905)
- İhşidler (Akşitler) (935 – 969)
- Gazneliler (963 – 1187)
- Büyük Selçuklu Devleti (1040 – 1157)
TÜRKLERİN İSLAMİYETE GEÇİŞ SEBEPLERİ
Tarihte devlet kurma yeteneklerindeki üstünlükle bilinen Türkler, İslam dinini kabul ettikten sonra çok daha süratli formda teşkilatlanmaya ve birlik içinde yaşamaya başlamıştır. Talas Savaşı sonrasında Türklerin İslamiyet’e geçişi hızlanmıştır. İşte Türklerin İslamiyete geçiş sebepleri…
- İslamiyet’teki Allah inancı ile Türklerdeki Gök İlah inancının Tek İlahlı temellere dayanması.
- İslamiyet’teki “Cihat “düşüncesi ile Türklerdeki “Cihan hakimiyeti” düşünceleri ortasındaki benzerlik.
- Her iki dinde de ahiret inancının olması.
- İslamiyet’in ahlaki, etik kurallarının Türk ahlak anlayışına uygun olması.
TÜRKLERİN İSLAMİYETTEN ÖNCE BENİMSEDİKLERİ DİNLER
Budizm: Tabgaçlar (Çin’de devlet kurdular), (386-556)
Budizm: Göktürk Hakanlığı (552-745)
Maniheizm: Uygurlar (745-840)
Musevilik: Hazarlar VII-XI. yy’lar ortası
Hristiyanlık: Peçenekler, Kumanlar, Bulgarlar, Hazarlar
