Laurence Sterne, 1713 ila 1768 yılları arasında yaşamış İngiliz yazar ve rahiptir. İrlanda doğumlu Sterne, yaşamı boyunca çok fazla kitap yazmasa da önemli yapıtları ile sonraki yazarlara ilham kaynağı olmuştur. Laurence Sterne eserleri arasında en çok bilineni Tristram Shandy’nin Hayatı ve Görüşleri adlı eseridir.
En çok bilinen Tristram Shandy’nin Hayatı ve Görüşleri adlı eserinin üzerine yazılmasının üzerinden 250 yıl geçmesine rağmen günümüzde hala en popüler eserler arasında gösterilmektedir. Eserleriyle sadece yaşadığı dönemi değil kendinden sonraki gelen isimleri de etkilemiştir. Goethe, Mann, Gide, Joyce gibi birçok yazar Sterne’nin kitaplarından etkilenerek eserler meydana getirmişlerdir. Edebiyat camiasında önemli bir yere sahip Sterne, Tristram Shandy ve Duygusal Yolculuk adlı iki kitabı sayesinde adından yüzyıllar boyunca bahsettirmeyi başarmıştır.
18.yüzyılın en önemli isimli arasında yer alan İngiliz yazar, hayatının bir döneminde din adamı olarak görev yapmıştır. Yaşadığı dönemin imkanları göz önünde bulundurulduğunda, birçok zorluğun üstesinden geldiğini söyleyebiliriz. Akciğerlerindeki rahatsızlık bile Sterne’yi yaşamdan soğutmamıştır. Rahatsızlığı nedeniyle güzel iklim arayışında olan Laurence Sterne, aradığı iklimi Fransa’da bulmuştur.
Ailesiyle birlikte buraya yerleşip güzel bir hayat geçirmiştir. Yazdığı ünlü eserleri Fransa’da tamamlamıştır. Din adamlığı dışında bir dönem hakimlik de yapan Sterne, çok yönlü bir kişi olarak tarihe geçmiştir.
Laurence Sterne Hayatı
Laurence Sterne, 24 Kasım 1713 tarihinde İrlanda, Clonmel kasabasında doğdu. Babası Roger Sterne, İngiliz Kraliyet Deniz Kuvvetlerinde subaydı. Sterne, erken yaşlarında ailesiyle birlikte İngiltere’ye taşındı.
1733 yılında Cambridge Üniversitesi’nin Jesus Kolejinde eğitim aldı. Daha sonra rahip olarak görev yapmak üzere kiliseye katıldı. Farklı kiliselerde çeşitli görevlerde bulundu. İngiltere’de ve Avrupa’da kilise cemaatlerine hizmet etti.
Rahip olarak görev yaparken edebi çalışmalarına da başladı. Özellikle “Tristram Shandy” adlı romanı, edebiyat dünyasında büyük bir yankı uyandırdı. Bu romanı yazarken, Sterne dönemin geleneksel edebiyat anlayışına meydan okuyarak modernist ve postmodernist öğeleri bir araya getirdi.
“Tristram Shandy”, Sterne’nin ününü pekiştirdi, yaşadığı dönemde büyük bir başarıya ulaşmasını sağladı. Romanın ardından “Duygusal Bir Yolculuk” adlı eserini yayımladı. Sterne, yazılarında mizah, ironi ve absürd öğeleri sıklıkla kullanmıştır.
Laurence Sterne, edebi yenilikçiliği, modernist yaklaşımı ve ironik üslubuyla İngiliz edebiyatının önemli figürlerinden biri olarak kabul edilir. Özellikle “Tristram Shandy,” dönemin geleneksel roman formatlarına karşı bir tepki olarak öne çıkar ve edebiyatta önemli bir dönüm noktasıdır. Sterne, sadece İngiliz edebiyatına değil, aynı zamanda dünya edebiyatına da önemli katkılarda bulunmuştur.
Laurence Sterne Eserleri
Laurence Sterne, edebi kariyeri boyunca birkaç önemli eser üretti. Laurence Sterne eserleri kısaca göz atalım.
- Tristram Shandy’nin Hayatı ve Görüşleri (1759): Sterne’nin en ünlü eserlerinden biri olan “Tristram Shandy,” modern edebiyatın öncülerinden biri olarak kabul edilir. Kitap, ana karakter Tristram Shandy’nin hayatını ve görüşlerini anlatır. Ancak Sterne, olay örgüsüne ve karakter gelişimine fazla odaklanmayarak, zamanın ve mekânın sık sık değiştiği, anlatının sınırlarını zorlayan bir eser ortaya koymuştur. Roman, okuyucuları metin üzerinde düşünmeye teşvik eder.
- Duygusal Bir Yolculuk (1768): Sterne’nin ölümünden kısa bir süre önce yayımlanan bu eser, ana karakterinin Fransa ve İtalya’da yaşadığı duygusal bir yolculuğu anlatır. Roman, duygusallık ve insan davranışlarının incelikleri üzerine düşünceler içerir. Sterne, bu eserinde, mizahi bir üslupla seyahat deneyimini betimler.
- “The Sermons of Mr. Yorick” (1760-1769): Sterne, rahip olarak görev yaptığı dönemde bir dizi vaaz yazdı. Bu vaazlar, din ve ahlaki konuları ele alır. Sterne’nin vaazları, döneminin dini düşünce ve anlayışlarına katkıda bulunan önemli eserlerdir.
Sterne, bu başlıca eserlerin yanı sıra mektuplar ve başka yazılar da üretmiştir. Eserleri, modernist ve postmodernist yaklaşımları benimsemesi, metinlerinde zamanın ve mekânın sınırlarını aşması, mizahi bir dil kullanması nedeniyle oldukça dikkat çekmiştir. Laurence Sterne eserleri, dilin ve anlatının sınırlarını zorlayarak edebiyata yeni bir yol çizmiştir.
Laurence Sterne Ölümü
Laurence Sterne, 1759 yılının sonlarına doğru masraflarının kendisinin üstlendiği “Tristram Shandy” adlı popüler eserinin ilk iki cildini yayınladı. Kitap çok sevildi ve iyi bir gelir sağladı. Bunun üzerine Sterne, kendi yayın evini açtı. Ancak talihsizlikler Laurence Sterne yakasını bırakmadı.
Laurence Sterne, 1762 yılında akciğer kanamaları arttı. Hastalığının ilk safhalarında iyi gelen Fransa’nın havası ona artık iyi gelmiyordu. Bu yüzden, Fransa’nın nemli havasından kaçması ve daha temiz iklime sahip bir yere gitmesi gerekiyordu. İngiltere’ye gitmeyi tercih etti. İngiltere’nin Londra şehrinde bir lojmanda kalmaya başladı.
18 Mart 1768 tarihinde Londra’daki lojmanlarında yatarken, ağrıları arttı. Kolunu aniden kaldırıp, “şimdi geldi” diyerek hayata gözlerini yumdu.
Kaynaklar: Kaynak1
